Tai Chi i Qigong we współczesnych badaniach naukowych

Niedawno obchodziliśmy Światowy Dzień Tai Chi i Qigong – jest to okoliczność obchodzona w ostatnią sobotę kwietnia, podczas której na całym świecie ludzie łączą się we wspólnym ćwiczeniu, symbolicznie tworząc falę treningu obiegającą całą Ziemię. Jest to wspaniała okazja, aby wspólnie poćwiczyć na świeżym powietrzu (przeważnie pogoda już na to pozwala) lub zapoznać się z tą tradycyjną formą ruchu pochodzącą ze Wschodu. A jak Tai Chi i Qigong wypadają w świetle badań naukowych?

Tai Chi, tradycyjna chińska „wewnętrzna” sztuka walki, łączy w sobie zrównoważone, płynne ruchy i balansowanie ciałem z głębokim, świadomym oddechem i technikami relaksacyjnym. Qigong stanowi zaś formę gimnastyki prozdrowotnej, także kładącej nacisk na synchronizację ruchu z oddechem i umysłem.

Techniki te nie tylko pomagają się wyciszyć i zachować dobre zdrowie, ale zgodnie z badaniami mogą poprawiać parametry w stanach przedcukrzycowych¹ oraz w zaawansowanych schorzeniach metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2^2,3.

Cukrzyca typu 2, najbardziej rozpowszechniony typ cukrzycy na świecie, ma dwie możliwe przyczyny:
upośledzenie wydzielania insuliny (warunkowane genetycznie)
oporność na działanie insuliny, czyli insulinooporność, której przyczyna może być genetyczna lub środowiskowa (otyłość, zwłaszcza brzuszna).

W roku 2018 w International Journal of Nursing Studies opublikowano ciekawy przegląd systematyczny⁶, a wnioski z niego płynące są następujące:
Tai Chi istotnie pomaga kontrolować poziom glukozy we krwi, sprzyja kontroli wagi i poprawia ogólną jakość życia, jeśli jest ćwiczone w wymiarze min. 150 minut tygodniowo;
Qigong (konkretnie forma „Osiem Kawałków Brokatu”) okazał się skuteczną metodą kontroli glikemii i masy ciała, a także był skuteczny w poprawie stanów depresyjnych u pacjentów.

Insulina i insulinowy czynnik wzrostu są także związane ze zwiększą szybkością dzielenia się komórek, zaburzenia związane z insuliną są więc jednym z czynników ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych. Tak samo cytokiny prozapalne, które mogą wpływać na proliferację komórek, a w stanach patologicznych promować nowotworzenie czy przerzutowanie. W badaniu pilotażowym przeprowadzonym na grupie pacjentek z remisją raka piersi potwierdzono, że Tai Chi Chuan przyczyniło się do obniżenia poziomu insuliny w porównaniu do nieaktywnej grupy kontrolnej. Wykazano także związek TCC z poprawą ogólnego składu ciała, zachowaniem prawidłowej masy ciała i zrównoważonego profilu cytokinowego, co w praktyce przekładało się na lepsze samopoczucie i jakość życia badanych kobiet⁷. W innych badaniach pilotażowych opisano także wpływ Tai Chi Chuan na poziom insuliny i cytokin prozapalnych oraz markerów onkologicznych, co dało podstawy do uznania tej metody jako potencjalnie skutecznej w zachowaniu dobrego stanu zdrowia pacjentek po leczeniu onkologicznym^4,5.

Jest to tylko kilka przykładów udokumentowania prozdrowotnego wpływu zaczerpniętych ze Wschodu form aktywności. Z własnego doświadczenia gorąco zachęcam do własnej eksploracji tego rodzaju ruchu, dającego wyciszenie umysłu, łagodne uelastycznienie ciała oraz zauważalną poprawę równowagi.

dr n. med. Aleksandra Grochowska

1. Yu, D. et al. Effects of traditional Chinese exercises on blood glucose and hemoglobin A1c levels in patients with prediabetes: A systematic review and meta-analysis. Journal of Integrative Medicine 18, 292–302 (2020).
2. Chao, M., Wang, C., Dong, X. & Ding, M. The Effects of Tai Chi on Type 2 Diabetes Mellitus: A Meta-Analysis. J Diabetes Res 2018, 7350567 (2018).
3. Meng, D., Chunyan, W., Xiaosheng, D. & Xiangren, Y. The Effects of Qigong on Type 2 Diabetes Mellitus: A Systematic Review and Meta-Analysis. Evid Based Complement Alternat Med 2018, 8182938 (2018).
4. Cheung, M. N., Loo, W. T. Y., Cheung, M. N. & Loo, W. T. Y. Effect of Tai Chi Chuan practice on immune system and pro-metastasis markers in early post-treatment breast cancer survivors. World Journal of Advanced Research and Reviews 12, 013–019 (2021).
5. Cheung, M. N., Loo, T. Y., Cheung, M. N. & Loo, T. Y. Tai Chi Chuan improves cytokine expression levels and quality of life in post chemotherapy breast cancer survivors. World Journal of Advanced Research and Reviews 10, 322–333 (2021).
6. Yu, X., Chau, J. P. C. & Huo, L. The effectiveness of traditional Chinese medicine-based lifestyle interventions on biomedical, psychosocial, and behavioral outcomes in individuals with type 2 diabetes: A systematic review with meta-analysis. Int J Nurs Stud 80, 165–180 (2018).
7. Janelsins, M. C. et al. Effects of Tai Chi Chuan on Insulin and Cytokine Levels in a Randomized Controlled Pilot Study on Breast Cancer Survivors. Clinical Breast Cancer 11, 161–170 (2011).
Zdjęcie: Photo by Hebert